Psittakoz (Chlamydiosis veya Papağan Ateşi) Hastalığı
Psittakoz, tıp dilinde Chlamydiosis olarak da bilinir ve Chlamydia psittaci adlı bakterinin neden olduğu, kuşlar ve insanlar dahil olmak üzere birçok canlıyı etkileyebilen zoonotik bir enfeksiyondur. Halk arasında “papağan hastalığı” olarak anılmasının sebebi, en sık olarak papağangiller (psittacine) takımına dahil kuşlarda görülmesidir.
Hastalık Belirtileri
Kusları Etkileyen Bulgular
Hastalığın belirtileri, kuşun türüne, yaşına, bağışıklık durumuna ve strese bağlı olarak farklılık gösterir. Bazı kuşlar taşıyıcı olabilir ve hiçbir belirti göstermez. Ancak aşağıdaki belirtiler sık görülür:
- Solunum zorluğu, sinüs enfeksiyonu, burun akıntısı
- Gözlerde akıntı veya şişlik
- Uyuşukluk, kabarık tüyler, iştahsızlık, kilo kaybı
- Aşırı su içme, sulu dışkı, sarı veya açık yeşil renkli çıkı
Taşıyıcı Kuşlar
Bazı kuşlar enfeksiyonu hiçbir belirti göstermeden taşır. Bu durum cockatiel, muhabbet kuşları ve lovebird gibi türlerde daha yaygındır. Stres, yeni ortam değişikliği veya başka hastalıklar bakterinin aktive olmasına yol açabilir.
Ağır ve Kronik Vakalar
- Titreme, denge kaybı, felç
- Opisthotonos: başın arkaya doğru büyük açıyla gerilmesi
İnsanlarda Belirtiler
Gribe benzer fakat daha ğaçkalı belirtilerle seyreder:
- Yüksek ateş, kuru öksürük, göğüs ağrısı
- Baş ağrısı, uyku hali, kas ağrıları
- Bazen dalak ve karaciğer büyümesi
Bulaşma Yolları
- Hastalık solunum yolu ile bulaşır. Kurumuş dışkılar veya burun akıntılarından havaya karışan partiküllerin solunması yeterlidir.
- Gaga-ağız teması, tüy veya doku teması ile de geçebilir.
- Stres, taşıyıcı kuşlarda organizmanın aktiflenmesini sağlar.
Teşhis Yöntemleri
Kusların Teşhisi
- Beyaz kan hücresi sayımı (lökosit)
- Karaciğer enzim testleri
- Antikor testleri (PCR, ELISA vb.)
İnsanlarda Teşhis
- Serolojik testler (kompleman fiksasyon, immünofloresan)
- Antikor gelişimini antibiyotikler baskılayabileceği için test zamanlaması önemlidir.
Tedavi ve Seyir
Hastalığın tedavisi antibiyotikle (doksisiklin, tetrasiklin) yapılır. Tedavi süreci genelde 45 gün sürer.
- Kalsiyum alımı bu sürede kesilmelidir.
- Tekli tedavi enjeksiyon veya sıvı antibiyotikle uygulanabilir.
- Toplu kafeslerde ilaçlı su veya yem kullanılabilir.
- Hasta kuşlar genellikle iştahsızdır, bu nedenle bireysel takiple tedavi edilmelidir.
Korunma ve Kontrol
- Karantina: Yeni gelen kuşlar 30-45 gün ayrı tutulmalıdır.
- Hijyen: Kafes ve malzemeler kuaterner amonyum bileşikleriyle dezenfekte edilmelidir.
- Toz kontrolü: Havada tüylü toz partikülleri sınırlandırılmalı.
Psittakoz, ciddi ve zoonotik bir enfeksiyon olup hem kuşlar hem insanlar için hayati risk taşır. Erken teşhis, uygun antibiyotik tedavisi ve karantina protokolleri ile bu hastalığın yayılması önlenebilir. Kuş yetiştiricileri ve evcil kuş sahiplerinin bu konuda bilinçli hareket etmeleri, hem kuşların hem de insanların sağlığı açısından çok önemlidir.
Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz:
