Kanarya (Serinus canaria), ispinozgiller (Fringillidae) familyasına ait, özellikle güzel sesi ve zarif görünümüyle tanınan, evlerde sıkça beslenen popüler bir kuş türüdür. Hem amatör hem de profesyonel kuş yetiştiricileri tarafından sevilen bu kuş, tarih boyunca birçok kültür tarafından ilgiyle karşılanmıştır.
Kanaryanın Kökeni ve Tarihçesi
Kanaryanın ismi, Latince “köpek” anlamına gelen canis kelimesinden türeyen “Cannarie” ifadesinden gelir. Bu ismin kaynağı, kuşun anavatanı olan ve Atlas Okyanusu’nda yer alan Kanarya Adaları’dır.
İspanyol denizciler 15. yüzyılda bu adalardan getirdikleri, sarı ve yeşil renklerin karışımıyla dikkat çeken küçük vahşi kuşları Avrupa’ya taşıdı. Bu kuşlar zamanla evcilleştirilerek günümüzde tanıdığımız evcil kanaryalara dönüştü. Özellikle 17. yüzyılda Avrupa’da popüler hale gelen kanaryalar, başlangıçta yalnızca soylular ve zenginler tarafından besleniyordu. Zamanla yaygınlaştı ve günümüzde her evde görülebilir hale geldi.
Yaşam Alanları ve Doğal Ortamları
Doğal ortamlarında, kanaryalar küçük sürüler hâlinde su kenarlarında, ağaçlıklı bölgelerde ve dere yataklarında yaşarlar. Yabani kanarya, özellikle Azor Adaları, Madeira ve Kanarya Adaları’nda görülür. Bu bölgeler kanaryaların köken aldığı Macaronezya adaları olarak bilinir.
Kanaryalar Avrupa’ya ilk kez 1478 yılında ticaret amacıyla getirilmiş ve zamanla birçok ülkede yayılmıştır. Özellikle Almanya, Hollanda, İngiltere, İtalya ve Fransa gibi ülkelerde profesyonel kanarya yetiştiriciliği başlamıştır. Harz, Bavyera ve Saksonya gibi bölgelerde özel çiftlikler kurulmuş, ötüş yeteneği ön plana çıkarılmıştır.
Kanaryaların Fiziksel Özellikleri
Evcil kanaryalar, yabanilere göre daha iri yapılıdır. Yabani türler ise daha küçük ve ince bir vücut yapısına sahiptir. Kanaryalar genellikle 10 ila 20 cm uzunluğundadır ve konik biçimli gagalarıyla tanınır. Bu gaga yapısı, tohumları kolayca yemelerine olanak sağlar.
Kanarya Beslenmesi Nasıl Olmalı?
Kanaryalar, tahıllarla beslenmeye uygun kuşlardır. Kanarya yemi, yüksek oranda tohum içerir. Beslenme listesinde şunlar yer almalıdır:
Çörek otu ve şalgam tohumu
Solucan ve yumurta maması
Taze sebzeler (marul, elma vb.)
Yumurta sarısı
Özel vitamin destekli mamalar
Dengeli ve çeşitli bir beslenme programı, kuşun sağlıklı ötmesine ve üremesine katkı sağlar.
Kanaryaların Üremesi
Dişi kanaryalar, tüy, yosun ve kökleri kullanarak ağaçlara ya da çalılıklara fincan şeklinde gizli yuvalar yapar. Yumurtlama döneminde dişi 3 ila 5 adet açık mavi ve benekli yumurta bırakır. Kuluçka süresi 13 gün olup, bu sürede erkek kanarya dişisini besleyerek destekler.
Yavrular çıplak ve gözleri kapalı şekilde doğar. 17 gün içinde tüylenirler ve 3. hafta sonunda yuvayı terk ederler. Bu süreçte iyi bakım çok önemlidir.
Kanaryaların En Büyük Özelliği: Ötüş
Kanaryaların erkek bireyleri, güzel ve uzun ötüşleriyle bilinir. Özellikle ötüm kanaryaları bu özellikleriyle ön plana çıkar. Ötüşleri melodik ve farklı tonlarda olabilir. Bu da onları hem gösteri hem de yarışmalarda aranılan kuşlar haline getirmiştir.
Kanarya Türleri ve Irkları
Kanaryalar genel olarak üç ana başlıkta sınıflandırılır:
Şekil Kanaryaları: Vücut yapısı ve tüy formuna göre değerlendirilir.
Renk Kanaryaları: Tüy renkleri ile ön plana çıkar.
Ötüm Kanaryaları: Ses tonları ve ötme yeteneklerine göre sınıflandırılır.
Türk Kanarya Irkları
İstanbulin Kanaryası
Akdeniz ikliminde yetişen İstanbulin Kanaryası, adını İstanbul’dan alır. Bu ırk, Osmanlı döneminde saraylarda yetiştirilmiş ve yurt dışına hediye olarak gönderilmiştir. İnce uzun yapısı, küçük kafası ve koyu sarı rengiyle tanınır. Ne yazık ki bu nadir ırk günümüzde yok olmuştur.
Avrupa’da İstanbulin anısına beyaz renkli bir kanarya türüne bu ad verilmiş, ancak orijinal türle birebir benzerlik taşımamaktadır.
Boğaziçi Kanaryası
Boğaz sahillerinde görülen bu kuş türü de nesli tükenmiş bir ırktır. Almanya’dan bir akademisyen olan Prof. Kummerloe tarafından belgelenmiştir. Bu türün, Doğu Anadolu ve Kafkasya’dan İstanbul’a göç ettiği ve Osmanlı döneminde beslendiği bilinmektedir.
Kanaryalar ve İspinozgiller
Kanaryalar ispinozgiller familyasına ait oldukları için aynı ailedeki diğer kuşlarla da anlaşabilirler. Bu, melez üretimlerde farklı renk ve ötüşlere sahip yeni türlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Kanaryalar, hem sesi hem de görünümü ile eşsiz kuşlardır. Doğru bakım, dengeli beslenme ve uygun ortam sağlandığında uzun ömürlü ve sağlıklı bir dost haline gelirler. Tarihi, çeşitliliği ve güzelliğiyle kanaryalar, kuş severler için vazgeçilmezdir.
Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz:
