Yere Düşmüş Bir Ebabil Kuşu Görürsek Ne Yapmalıyız?
Ebabil kuşları (Apus apus), gökyüzünde neredeyse hiç durmadan uçmalarıyla tanınır. Hayatlarının büyük bölümünü havada geçiren bu eşsiz kuşlar, yeryüzünde nadiren görülür. Ancak bazen yere düşerler ve insanlar onları hasta ya da yaralı zannedebilir. Bu yazıda, veteriner hekim, ornitolog ve kuş gözlemcisi bakış açısıyla yere düşmüş bir ebabil kuşunu gördüğümüzde ne yapmamız gerektiğini detaylarıyla öğreneceksiniz.
1. Ebabil Kuşlarını Tanıyalım
Ebabil kuşları serçe büyüklüğünde, ince uzun kanatlı ve çatallı kuyruklu kuşlardır. Saatte 100 km’yi aşan hızlarla uçabilirler. En ilginç özellikleri ise havada uyuyabilmeleri, beslenebilmeleri ve çiftleşebilmeleridir. Uçuşa tamamen bağımlı oldukları için, yere indiklerinde tekrar havalanmaları çok zor veya imkânsızdır.
2. Yere Düşmüş Bir Ebabil Hasta mı?
Her zaman değil! Ebabiller genellikle yaralı değil, kalkamadıkları için yerde kalmışlardır. Uçuşa kalkış için yüksekten kendilerini boşluğa bırakmaları gerekir. Yani aslında kuş sağlıklı olabilir ama sadece “pist”i yoktur.
3. İlk Adım: Kuşu Güvenceye Almak
Kuşu dikkatlice bir havlu ya da pamuklu bir bez yardımıyla alın. Elinizle doğrudan tutmak strese yol açabilir. Tırnaklarının keskin olduğunu unutmayın. Kuşu yavaşça kutuya koyun ve kutuyu karanlık, sessiz bir yerde muhafaza edin.
4. Yaralı mı Kontrol Edin
Ebabilin kanatlarında, ayaklarında veya gövdesinde kan, şişlik ya da kırık belirtisi var mı? Kuş kanatlarını simetrik şekilde açabiliyor mu? Nefes alışverişi normal mi? Eğer kuşun hareketlerinde dengesizlik, göz çevresinde kapanma, tüylerde yapışkanlık gibi belirtiler varsa bu bir yaralanma işareti olabilir. Bu durumda bir veteriner hekime başvurmalısınız.
5. Kuşu Uçurmaya Yardım Etme
Yaralı olmadığından eminseniz ebabili uçurmak için şu adımları uygulayın:
- Kuşu açık bir alana götürün (tercihen geniş bir park veya açık alan).
- İki elinizin arasında kuşu nazikçe tutun.
- Kendinizi yere alçak bir pozisyona getirin ve kollarınızı öne doğru uzatın.
- Kuşun kanatlarını hafifçe açmasına izin verin. Eğer kendini hazır hissederse uçup gidecektir.
- Eğer uçmazsa, tekrar kutusuna alın ve 2-3 saat sonra yeniden deneyin.
6. Yapılmaması Gerekenler
- Kușu yukarıya doğru fırlatmayın.
- Yüksekten bırakmaya çalışmayın.
- Kanatlarını zorla açmayın.
- Su veya gıda vermeye çalışmayın. Sindirim sistemleri hassastır ve yanlış müdahale ölüme yol açabilir.
7. Profesyonel Yardım Alınmalı mı?
Eğer kuş uçmuyorsa, pasif davranıyorsa veya dışsal bir yara izi varsa mutlaka veteriner hekim desteği alınmalıdır. Türkiye’de bazı yaban hayatı merkezleri ebabil kuşlarıyla ilgilenmektedir. Ayrıca Doğa Derneği, DKMP ve kuş gözlem toplulukları da yönlendirme yapabilir.
8. Ebabil Kuşları Yasalarla Korunuyor
Ebabil kuşları, Türkiye’de koruma altındaki türler arasındadır. Evde bakım yapmak, onları kafeste tutmak veya alıkoymak yasaktır. Bu nedenle her yardım süreci, onları doğaya geri kazandırma hedefiyle yürütülmelidir.
9. Ebabil Kuşu ile İlgili Efsaneler
“Ebabil yere inmez” söylemi yanlıştır. İner ama tekrar kalkamaz. “İnsan kokusu gelirse annesi kabul etmez” efsanesi de doğru değildir. Bu tarz yanlış bilgiler nedeniyle birçok yavru ve yetişkin kuş gereksiz yere ölmektedir.
10. Farkındalık Oluşturun
Yardım ettiğiniz ebabili sosyal medya üzerinden paylaşarak #EbabilYardımı gibi etiketlerle farkındalık oluşturabilirsiniz. Kuşlar hakkında toplumsal bilinç ne kadar artarsa, kurtarılan hayatlar da o kadar artar.
Yere düşmüş bir ebabil kuşu gördüğünüzde paniğe kapılmadan, bilinçli şekilde hareket ederseniz onun yaşam şansını büyük ölçüde artırabilirsiniz. Doğru bilgiyle, doğanın dengesine katkıda bulunmak hepimizin elinde.
Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz:
