Kanaryalarda Çiçek Hastalığı (Avian Pox): Belirtiler, Tedavi ve Önleme
Kanaryalarda çiçek hastalığı, bilimsel adıyla Avian Pox (CNPV), hem bireysel evcil kuşlarda hem de koloni halinde yaşayan kanaryalarda görülebilen bulaşıcı bir viral hastalıktır. İki formu bulunur: kuru form (cilt lezyonları ile görülür, daha yaygındır ve tedaviye yanıt verir) ve ıslak form (solunum yollarını etkiler ve genellikle ölümcüldür). Bu yazıda, çiçek hastalığının tanınması, tedavi süreci ve alınabilecek önlemleri adım adım bulacaksınız.
1. Klinik Belirtileri Tanımak
- Genel belirtiler: İştahsızlık, halsizlik, tüy kabartma, hızlı soluma
- Kuru form: Gaga, göz çevresi, ayak ve bacaklarda siğil benzeri kabuklanmalar
- Islak form: Ağız içinde ve boğazda kalın mukus, solunum güçlüğü
Gözle görülür kabuklar ve lezyonlar genellikle kuru formun işaretidir. Islak formda ise kuşun beslenmesi ve solunumu zorlaşır.
2. Tıbbi Müdahale ve Destekleyici Tedavi
Veterinerle İlk Müdahale
- Lezyonların temizlenmesi ve antiseptik uygulanması
- İkincil enfeksiyonlar için antibiyotik tedavisi (enjeksiyon ya da oral)
- Topikal antibiyotik merhem kullanımı (veteriner önerisiyle)
Evde Uygulanabilecek Destekleyici Bakım
- Kafes hijyeni: Altlıklar ve yem kapları her gün temizlenmeli
- Ortam ısısı: 30–32°C sıcaklık sağlanmalı (kuş tüy kabartıyorsa üşüyor demektir)
- Fiziksel konfor: Tünek alçaltılmalı, mama ve su kapları yere yakın olmalı
- Yeterli dinlenme: Kafes örtülerek günde 12 saat uyku sağlanmalı
- Su tüketimi: Suya çok az bal katılarak içmeye teşvik edilebilir
İzolasyon
Hastalık bulaşıcı olduğundan, kanarya diğer kuşlardan ayrı tutulmalı; mümkünse başka bir odada karantina sağlanmalıdır. Havalandırma delikleri kapatılmalı ve temastan kaçınılmalıdır.
3. Teşhis Süreci
Çiçek hastalığı veteriner hekim tarafından fiziksel muayene ve gerekirse şu testlerle doğrulanır:
- Lezyonlardan alınan örneklerin mikroskobik incelenmesi
- Kan testleri
- Dışkı incelemeleri
- Gerekirse biyopsi veya PCR testi
Veteriner desteği şarttır; özellikle ıslak formda erken müdahale hayat kurtarıcıdır.
4. Hastalığı Önleme Yöntemleri
Vektör Kontrolü
- Kanaryalar yaz aylarında sivrisinek temasından korunmalı
- Kapalı ortamlarda tutulmalı veya sineklikli ortamlar tercih edilmeli
Karantina Uygulamaları
- Yeni gelen kuşlar en az 15 gün karantinada tutulmalı
- Hasta kuşlar sağlıklı kuşlardan tamamen ayrı ortamda barındırılmalı
Aşı Uygulaması
Topluluk halinde bakılan kanaryalar için Poximune C Canary Pox Vaccine gibi aşılar önerilebilir. Bu aşıyı kullanmadan önce mutlaka bir veteriner hekime danışılmalıdır.
Kafes Temizliği
- Günlük: Yem/su kapları ve altlık değişimi
- Haftalık: Oyuncaklar ve tüneklerin sabunlu suyla yıkanması
- Aylık: Kafesin tamamının dezenfektan (seyreltilmiş sirke gibi kuş dostu ürün) ile silinmesi
Kanaryalarda çiçek hastalığı ciddi bir viral enfeksiyondur ancak erken teşhis, destekleyici tedavi ve iyi bakım sayesinde başarıyla atlatılabilir. En etkili önlem aşı ve hijyen uygulamalarıdır. Kuşunuzda belirtiler fark ettiğinizde gecikmeden veteriner hekime başvurmanız hayati önem taşır.
Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz:
