Florya Kuşunun Ötüşü ve Nağmeleri: Makara Sanatı
Florya kuşu, Türkiye’deki ötücü kuşlar arasında özgün ötüş tarzı ve zengin nağmeleriyle öne çıkan türlerden biridir. Bilimsel adı Chloris chloris olan Florya, özellikle ötüm özellikleriyle kuş meraklıları ve yetiştiricileri arasında ayrı bir yere sahiptir. Florya’nın ötüşü, doğadaki birçok sesi taklit eden “makara” yapısıyla bilinir. Bu yazıda Florya’nın esas ötüşü olan makara çeşitleri, değerli kabul edilen ötüş türleri, ses kalitesi ve kuşçuluk kültüründeki yeri ayrıntılı biçimde incelenecektir.
Makara Nedir ve Florya’daki Yeri
Florya kuşunun ötüşü, genellikle “makara çekme” olarak adlandırılan tarzda gelişir. Bu makara, birbirini takip eden ritmik ve tonlamalı ses dizilerinden oluşur. Kuşçular arasında makara, melodik yapı, süreklilik ve netlik bakımından değerlendirilir. Florya’nın makaraları farklı kuş türlerinin ve bazı hayvan seslerinin taklidinden esinlenilerek sınıflandırılmıştır.
Florya’nın Başlıca Makara Çeşitleri
| Makara Türü | Tanımı | Özellikleri |
|---|---|---|
| Kurbağa Makarası | Kurbağaya benzer, derinden gelen sesler | Tor, yuvarlak ve düz kurbağa çeşitleri makbul; çır ve basık kurbağa tercih edilmez |
| Canalya Makarası | “Cucucu”, “cicici” gibi ses dizileri içerir | Kaba canalya, ritmik ve tanınabilir sesler verir |
| Ebabil Makarası | Ebabillere özgü tiz ve hızlı sesleri taklit eder | Hareketli ve yoğun ritimlidir |
| Lülü | Nadir duyulan, çok değerli ötüş türü | 15-20 yıldır işitilmediği söylenir, çok özel ve aranan bir sestir |
Makara Değerlendirmesinde Dikkat Edilen Unsurlar
Florya kuşlarının ötüş değerlendirmesi yalnızca sesin uzunluğuna değil, aynı zamanda estetik yapısına da dayanır. Uzun ve kesintisiz ötüşler makbul sayılır. Ötüş uzunluğu “sayı” ile ölçülür. 1 sayı yaklaşık yarım saniyedir. Örneğin, 50 sayı ötüş ortalama 25 saniyeye denk gelir. 100 sayı üzerinde ötüş sergileyen Florya’lar oldukça değerlidir. Ancak uzun ötüş yeterli değildir; ötüşün makbul makaralardan oluşması, ötüm sırasında “devirme” yapmaması ve “bozuk” ötüşe kaymaması beklenir.
Bozuk Sayılan Ötüş Özellikleri:
- Makarayı yarıda bırakıp başka makaraya geçmek
- İniş-çıkışlı (volümlü) ötüşler (indirme-bindirme)
- Makarayı “ezerek” ötmek
Makbul Sayılan Ötüş Özellikleri:
- Tek makara üzerine istikrarlı ötüş
- Yüksek sesle başlayıp tonda sabit kalma
- Ders döneminden sonra gelişmiş makaralar
Ders Dönemi ve Ötüm Sezonu
Florya kuşlarında ötüm sezonu 15 Mart itibarıyla başlar. Bu döneme “ders” dönemi denir. Kuş, bu süreçte tam ötüşe başlamadan önce parçalı ve deneme türünde sesler çıkarır. Bu, adeta bir hazırlık sürecidir. Nisan ortasında Florya tam ötüşe, yani makara performansına başlar. Bu süreç Ağustos sonuna kadar devam eder. Kuşçular için bu dönem, kuşları dinleyip değerlendirme açısından yılın en keyifli zamanıdır.
Florya’nın Ötüşü ve Kuşçuluk Kültüründeki Yeri
Florya’nın ötüşü, yalnızca bir ses gösterisi değil; aynı zamanda kuşçuluk kültüründe bir “sanat” olarak görülür. Özellikle İstanbul ve Trakya’da bu kültür oldukça gelişmiştir. Florya kuşları belirli makara tiplerine göre eğitilir ve dinlenir. Usta kuşçular, kuşlarını belirli makaraları öğretmek üzere diğer kuş sesleriyle veya ses kayıtlarıyla besler. Hatta yarışmalarda bu ötüş biçimleri ve süreleri üzerinden puanlamalar yapılır.
Florya Makara Değerlendirme Tablosu
| Makara Türü | Makbul Durum | Bozuk Durum |
|---|---|---|
| Kurbağa | Tor kurbağası | Basık, çır kurbağası |
| Canalya | Cucucu, cicici | Kaba canalya |
| Ebabil | Temiz, hızlı ritimli | Karışık, bastırılmış ses |
Florya kuşunun ötüşü, kuş meraklıları için adeta bir müzikal gösteridir. Makara çeşitliliği, ötüş kalitesi ve uzunluğu gibi kriterlerle bu kuşlar arasında gerçek bir rekabet ortamı oluşur. Florya’nın makbul ötüşleri dinlemek ve bunları değerlendirmek, hem bir doğa sevgisi hem de geleneksel bir kuşçuluk sanatıdır. Bu sanatın yaşatılması, kuşların doğru biçimde eğitilmesi ve korunması ile mümkündür.
Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz:
