Saka Kuşu
Saka kuşu, Latince adıyla “Carduelis carduelis ” ispinozgiller ailesinden, kafeslerde de sıkça beslenen ve en iyi bilinen ötücü kuş türlerinden biridir.
Koyu renkteki kanatları ve sarı tüyleriyle dikkat çeken bu kuşların, özel bir çekiciliğe sahip olduğu söylenebilir. Kara başlı iskete kuşları, cıvıltılı, akıcı ve keyif veren ötüşleri ile tanınır. Genellikle karışık ve iğne yapraklı ormanlarda yaşarlar.
| Ortalama Yaşam Süresi | 6-8 yıl |
| Kuluçka Süresi | 10-14 gün |
| Yumurta Sayısı | 3-7 adet |
| |
Yetişkin saka kuşlarının gagalarının dibinden gözlerinin arka ucuna kadar uzanan kırmızı renk, yalnızca göz ile gagaları arasındaki koyu esmer bir bantla kesilir. Gözlerin arkasındaki bölgeler beyazdır, tepe ve boyun yanları ise siyahtır. Kanatlarının ortasında, gövdeye doğru uzanan geniş bir sarı bant bulunur. Kanatlarının arkasındaki beyaz lekeli kısımlar dışında kalan bölgeleri siyahtır, sırtları kahverengidir ve kuyruksokumları beyazımsıdır. Siyah kuyruk tüylerinin uçlarındaysa beyaz lekeler bulunur. Genç saka kuşlarının kanat ve kuyruk tüyleri yetişkinlerinkine benzer. Ancak diğer bölgeleri gri-kahverengi ve koyu çizgilidir. Saka kuşlarının boyu yerli türlerde 12-13 cm, kasım saka kuşlarında (Sibirya saka kuşları olarak da bilinir) 15 cm ve kömürcü saka kuşlarında ise yaklaşık 11 cm uzunluğundadır.
Erkek ve dişi saka kuşları, ilk bakışta benzer görünse de, erkeklerin başlarındaki kırmızı renk daha geniş bir alana yayılır ve gözlerinin arkasına kadar uzanır. Ayrıca erkekler, dişilere göre biraz daha büyük ve gagaları daha sivridir. Dişilerin kanatları ve uylukları daha kahverengi olup, kanatlarındaki sarı işaretler daha soluk ve dar bir şekildedir. Her iki cinsiyet de öter, ancak erkeklerin şarkıları daha uzun ve güzeldir. Kesin bir ayırım yapmak için, kanatların dış bölgelerinin erkeklerde siyah ve dişilerde kahverengi olduğuna dikkat edilir.
Saka kuşları, otsu bitkilerin bol olduğu ağaçlık alanlar, bozkırlar, orman açıklıkları, fundalıklar, makilikler, Sibirya stepleri, dikenli açık alanlar, akarsu kıyıları, bahçeler ve köylerde yaşar. Kışın şehir parklarında da sıkça görülebilir.
Saka kuşlarının dağılımı oldukça geniştir. Batı Avrupa, Anadolu, Afrika’nın kuzeybatısı, Mezopotamya ve Hazar Denizi’nin güneyinde yıl boyunca bulunur. Ortadoğu ve İran çevresinde ise kış mevsiminde görülür. Rusya’nın batısında ve ortasında sadece yaz mevsiminde gözlemlenirken, Hazar Denizi’nin kuzey ve doğusunda göç konukçusudur. Türkiye’de Trakya Bölgesi’nde Balcanica alttürüne rastlanır.
Saka kuşları, senelik bitki türlerinin tohumları, çeşitli meyveler, küçük böcek larvaları (nadiren), devedikeni tohumları, karahindiba başta olmak üzere yeşillikler, darı, tarak otu tohumları, keten tohumları, ayçiçeği, şalgam tohumları, hububat tohumları ve yeşil bitkilerle beslenir. Özellikle yağlı ve yüksek protein içeren tohumlarla beslenmeyi severler. Temel olarak taneci bir gagaya sahiptirler. Özellikle sonbaharda devedikenleri gibi yüksek ve otsu bitkilerin tohumlarıyla beslenmeye eğilimlidirler.
Konuyla ilgili “Saka Kuşu Ne Yer?” adlı içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.
Kenevir tohumu, haşhaş, kuşburnu, beyaz ve siyah marul, kolza tohumu gibi besinler, saka kuşlarının temel tercih ettiği yiyecekler arasındadır. Bunların yanı sıra, mevsimine uygun olarak incir, erik, portakal, muz, elma, armut ve karpuz gibi meyveleri de saka kuşlarına beslenme programında ekleyebilirsiniz
Saka kuşları üreme konusunda oldukça verimlidirler. Her yıl dört defa kadar yavru sahibi olabilirler. Fincan büyüklüğünde yuvalarını ağaçların ulaşılması zor dallarının arasına ustalıkla gizlerler. Genellikle 3 ila 7 yumurta yaparlar, ancak genellikle 3 ila 5 yumurta sahibi olurlar. Yalnızca dişi kuş kuluçkaya yattığında, yumurtadan çıkma süreci başlar ve 14 gün sonra yavrular yumurtadan çıkar. Yavruların uçabilme yeteneklerini kazanmaları için yuvadan ayrılmaları ise 15 gün sürer. Yavrular, başlangıçta alın ve ense tüyleriyle kaplıdır, ancak ilk tülüz (tüy değiştirme) döneminde normal tüy renklerini kazanırlar.
Saka kuşları genel olarak göçmen değildir, ancak soğuk iklimlerden sıcak bölgelere doğru göçler yaparlar.
Saka kuşunun nesli tükenme tehlikesine karşı koruma altında olduğu için avlanması, yakalanması, satılması ve kafeslerde beslenmesi yasaktır. Saka kuşu, birçok ülkede ve uluslararası düzeyde koruma altında olan bir kuş türüdür. Bu nedenle, doğada yaşamlarını sürdürmelerine odaklanmak ve nesillerinin devamını sağlamak için çeşitli koruma önlemleri alınmıştır. Yasaklar, saka kuşlarının doğal yaşam alanlarında korunmasını amaçlamaktadır. Bu nedenle, saka kuşlarına yönelik avlanma veya kafesle beslenme gibi faaliyetler genellikle yasaklanmıştır. (4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu)
Saka kuşlarının doğada ömürleri altı ile sekiz yıl arasında değişebilir. Ancak kafeste bakılan ve düzenli beslenen sağlıklı saka kuşları, on dört yıla kadar yaşayabilirler. Kafeste yaşayan saka kuşlarının başlıca ölüm nedeni genellikle strestir.
Saka kuşlarına farklı yörelerde farklı adlar verilmiştir. Örnek olarak; Manisa/Soma’da “Telli,” Hopa’da “Tiyaspiyon,” Kapıdağ’da “Rum Güzeli,” İznik/Derbent’te “Kadınka,” Çanakkale’de “Dikencik,” Subaşı Köyü/Hatay’da “Dennura,” Kemeraltı/İzmir’de “Kardinal,” Çayeli/Rize’de “Ketifeli,” Karadeniz Ereğli’de “Saka kuşu” veya “çembercik,” Denizli ve Adana’da “Saka” veya “ısırgan mitçiği,” Kayseri’de “Elmacık kuşu” gibi farklı isimlerle anılmaktadır. Ayrıca Kıbrıs’ta “Gelinkuşu” veya “bülbül” olarak da adlandırılırlar. Ayrıca kırmızı maskesi oldukça geniş olan bireylere “altaştı” adı verilir.
Yararlanılan Kaynaklar:
Sosyal Medyalardan Bizi Takip Edebilirsiniz:
İstanbul'un Kuşçuları: Saka ve florya kuşlarının uzmanlarından değerlendirmeleri, hatıraları belgeseli
Kanaryalar için fotoperiyot nasıl ayarlanmalı? Işık süresi ile üreme, tüy dökümü × Tüy Dökümü Kuşların eski tüylerini dökerek yenileriyle değiştirdiği…
Kanaryayı ele alıştırma için neler yapılır? Bu kapsamlı rehberimiz, kanaryanızla dostça bir ilişki kurmanın adımlarını ve püf noktalarını anlatıyor.
Yurt Dışından Kanarya Nasıl İthal Edilir? Kanarya kuşları yalnızca Türkiye'de değil, tüm dünyada ötüşleri, renkleri ve duruşlarıyla ilgi görmektedir. Bu…
Kızılkuyruk kuşu, sinekkapangiller familyasından bir kuş türüdür. Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya'nın batı kesimlerinde yaygın olarak görülür.
Kafes kuşlarıyla seyahat etmek isteyenler için taşıma kafesi seçimi, otobüs ve uçak kuralları hakkında bilmeniz gereken her şey bu rehberde.