Kanarya Hakkında Her Şey
Kanarya (Serinus canaria), ispinozgiller (Fringillidae) familyasından güzel sesiyle ün yapmış kafeslerde beslenen bir kuş türüdür.
Kanarya, ismini Latince’de köpek anlamına gelen cannarie kelimesinden almıştır.
Anavatanı Atlas Okyanusunda bulunan Canary ismi ile anılan adalar topluluğudur. İspanyol denizcilerin Kanarya Adalarında getirdikleri sarı-yeşil karışık renkteki serçegiller familyasından olan bu küçük ötücü vahşi kuşlar günümüzde Serinius Canaria Canaria olarak bilinen kanaryalardır. Geçmiş dönemlerde sadece zenginlerin evlerinde beslenen bu kuşlar günümüzde her evde beslenmektedir.
Yaşam Alanları ve Dağılımları
Kafeste veya küçük sürüler halinde etrafı ağaçlarla çevrili göl, dere gibi su kenarlarında yaşarlar. Yabani kanarya, Azor Adaları, Madeira ve Kanarya Adaları’ndaki Macaronezya adalarına özgü küçük bir ispinozdur.
Günümüzde beslenilen kanarya ırklarının ve türlerinin ataları, Azores, Kanarya Adaları ve Medeira bölgesinden 1478 yılından itibaren ticari bir amaçla toplanarak Avrupa ülkelerine satılıp tüm dünyaya yayılmıştır.
17. yüzyıldan beri esaret altında yetiştirilen kuş, 1478’de Macaronezya adalarının fethinden sonra İspanyol denizciler aracılığıyla Avrupa’ya geldi. 1800 ve 1900’lü yıllarda kanarya kuşları en çok kömür madenlerinde zararlı gaz dedektörü olarak kullanılıyorlardı. İtalyan cins üreticileri tarafından değişik cinslerde üretimi başarılan kanaryalar, İtalya’dan İsviçre, Almanya ve Hollanda başta olmak üzere Avrupa’nın çeşitli bölgelerine ihraç edilerek yayılmış ve tanınmıştır. İngiltere, Almanya, Fransa, Hollanda ve İtalya’da profesyonel anlamda yetiştiriciliğe başlanılmıştır. Harz’da, Bavyera’da, Saksonya’da yetiştirme çiftlikleri açılmıştır. Kanaryaların ötüşüne önem verilmeye başlanmıştır.
Kafeslerde beslenen kanaryalar evcillerinden farlıdır. Yabaniler daha küçük ve ince yapılıdırlar. Evciler ise iridir.
Beslenme
Çoğunlukla tahıllarla beslendikleri için kanarya yemi de bol miktarda tahıl içerir. Tohum ve çörek otu, solucan, şalgam tohumu, yumurta sarısı, özel mama, marul, elma ve gibi taze bitkiyle beslenirler.
Üreme
Dişiler tüy, kıl yosun ve köklerden ağaç veya çalılara fincan şeklinde gizli yuvalar yaparlar. Dişi kanarya, kahverengi benekli açık mavi renkli 3-5 yumurta yumurtlar. Kuluçka süresi 13 gündür. Bu devrede erkek, dişisini devamlı besler. Yavruları çıplak ve gözleri kapalı olarak yumurtadan çıkarlar. 17 günde tüylenerek üçüncü hafta sonunda yuvayı terk ederler.
İspinozgillerden (ötücü kuşlar ailesi) olan kanaryaların en önemli özelliği güzel sesleridir. Kafeste yaşayabilirler.
Genelde 10 ile 20 cm uzunluğunda, konik biçiminde gagaları olan bu kuşlar, tohum ile beslenirler.
Kanaryalar diğer ispinozlarla kolay anlaşır. Kanaryaların ispinozgillerin diğer türleri ile çiftleştirilmesinden çok farklı renkte kuşlar elde edilebilir.
Kanaryaların erkek olanları güzel ötümleri ile tanınır.
Çeşitleri
Örnek Kanarya Ötüş Videosu
Türklere ait Kanarya Irkları
İstanbulin Kanaryası :
Akdeniz bölgesinde yetişen bir ırktır ve İstanbul’dan Avrupa’ya gönderildiği için istanbulin ismi verilmiştir ve Maltız kanaryası adı da verilmiştir, bu kuş ırkının ise nesli tükenmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu zamanında kuş meraklılarının “İstanbulin” adıyla ün yapan bir kanarya ırkına sahip olduğu bilinmekteydi. Saraylarda kuşhanelerde yetiştirilmiş, vakit vakit Osmanlı Padişahları tarafından hediye olarak gönderilmiş İstanbul’a özgü bir Irk kanaryasıdır. İnce uzun boylu, ufak kafalı, kısık sesli uzun uzun öten hoş nameleri olan koyu sarı renkli bir kanarya cinsi olarak bilmekte. Osmanlı imparatorluğu dönemlerinde keşfedilen bu beyaz ve ince kuş türü günümüze kadar ne yazık ki gelememiştir.
Türkiye’ye ait beyaz kanaryalar II. Beyazıt padişahlığında Osmanlı saraylarında yetiştirilirdi. Fakat, zaman geçtikçe bazı bilinçsizlikler veya daha doğrusu tekniksiz davranışlar neticesinde ülkemize ait olan bu kuş türü artık bulunmamaktadır ve soyu tükenmiştir.
Almanyada bir çok kuş çeşitlerinden üreme yapılmaktadır ve istanbul ırkı anısına yetiştirdikleri beyaz bir kanarya için istanbulin ismi verilmiştir. Lakin görünüm olarak istanbul kanaryasına benzerliği olmaktadır.
Boğaz içi Kanaryası:
Kafkaslardan İstanbul’a kadar gelen tarihi bir kuş cisidir ve nesli tükenmiştir.
Alman Osabürck Üniversitesi Öğretim üyesi Prof. Kummerloe, Türkiye’de yaptığı bir incelemede Boğaziçi sahillerinde tuttuğu bir yabani kuşu Dünya’ya takdim etmiştir. Kanarya adalarındaki cins daşlarına benzeyen bu kuş, yazları Doğu Anadolu veya Kafkasya’ya gitmekte, kışları da Boğaz sahillerine gelmektedir. Bu güzel kuşlar, İspanya’dan II. Beyazıt zamanında gelen Yahudiler vasıtasıyla mı yoksa Osmanlı kuş severleri tarafından mı yakalanmıştır bilinmiyor. Eski el yazması kitaplara göre daha on beşinci yüz yılın sonunda bu kuşun beslendiğini tespit edilmiş. Bu kuşların eski adları kanarya değildir. Bu ismin kullanılması çok sonraları başlamıştır. Geçen asrın sonunda ve bu yüzyılın başında Türk kanaryalarının Avrupa’da görüldüğü biliniyor.
